Ziektebeeld

Klachten volwassenen

Post-COVID verwijst naar een reeks gezondheidsproblemen die kan aanhouden na de acute fase van COVID-19, maar de klachten kunnen ook later pas ontstaan. Deze klachten zijn zeer wisselend en divers en het ziekteverloop is vaak erg grillig. Symptomen kunnen wisselen, maar ook afwisselend verminderen of verergeren in de loop van de tijd. De intensiteit en duur van de klachten verschilt per persoon. In totaal zijn er ruim 200 symptomen van post-COVID beschreven. Gemiddeld melden patiënten 10 tot 15 klachten. De meest voorkomende zijn:

ernstige vermoeidheid
concentratieproblemen
geheugenproblemen
prikkelgevoeligheid
kortademigheid
hoofdpijn
somberheid
slaapproblemen
spierpijn
duizeligheid
hartkloppingen
gewrichtspijn
wisseling van temperatuur
gezichtsproblemen
buikklachten
druk op de borst
en ook symptoomclusters als PEM*, POTS** en MCAS*** worden met grote regelmaat genoemd.

*Uit het meerjarig Long COVID onderzoek van het Erasmus MC en C-support blijkt dat 84% van de post-COVID patiënten kampt met post-exertionele malaise (PEM). Bij PEM, ook wel inspanningsintolerantie genoemd, is er sprake van een toename van bestaande of nieuwe klachten na een lichamelijke, emotionele of cognitieve inspanning.

**Bij 32% van de patiënten zijn er aanwijzingen voor posturaal orthostatisch tachycardie syndroom (POTS). POTS is een vorm van orthostatische intolerantie (OI). Hierbij treedt een plotselinge stijging van de hartslag op bij een houdingsverandering, zonder dat de bloeddruk veel verandert.

***Ook idiopathisch mestcelactivatiesyndroom (MCAS) komt voor. Patiënten ervaren dan klachten die lijken op allergische symptomen zoals buik-, long- en huidklachten.

Klachten kinderen

Ook (jonge) kinderen en jongeren kunnen post-COVID ontwikkelen. Er is vaak sprake van meerdere klachten:

stemmingssymptomen (triest, gespannen, angstig, depressief, boos)
extreme vermoeidheid
benauwdheid
duizeligheid
hartkloppingen
verwardheid
concentratieproblemen
prikkelgevoeligheid
geheugenklachten en PEM* treden op.

Oorzaak

Veel is nog onbekend over de oorzaken van de ziekte, maar er zijn verschillende hypotheses die beschrijven wat er in het lichaam aan de hand zou kunnen zijn. Daarvoor wordt (inter)nationaal ook steeds mee bewijs gevonden.

Verloop

Een deel van de mensen herstelt na verloop van tijd van post-COVID. Helaas geldt dit niet voor iedereen. De impact van langdurige, ernstige post-COVID klachten op de kwaliteit van leven is enorm groot. Zo waarderen post-COVID patiënten hun kwaliteit van leven met een 5,7. Landelijk is het gemiddelde 8,9. Velen werken niet meer of werken minder of kunnen niet meer naar school en zijn bovendien veel minder in staat hun dagelijks leven vorm te geven met sociale contacten, sport, huishouden of een hobby. Er zijn ook mensen die de hele dag liggend op bed door moeten brengen en volledig afhankelijk zijn geworden van anderen.